اجرای سیستم های کنترل مدیریت دود
پیشینه کنترل و مدیریت دود در پارکینگها
تهویه پارکینگهای سرپوشیده و مدیریت دود آنها معمولاً به منظور محدود کردن روزانه غلظت کربن مونوکسید (CO) و سایر آلایندههای انتشاریافته از خودروها و حذف دود و حرارت در صورت وقوع آتشسوزی توصیه میشود. تجهیزات یکسانی به منظور دستیابی به هر دو هدف مذکور مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین این استاندارد با در نظر گرفتن استفاده دوگانه سیستمها، دستورالعمل‌هایی را در مورد تهویه آلایندههای خودرو نیز ارائه میدهد.
توصیه‌های موجود در این استاندارد، برای سیستم‌های کنترل و مدیریت دود و حرارت پارکینگهای خودرو (دارای اسپرینکلر و یا بدون آن) ارائه شده است. مزیت اصلی اسپرینکلرها کنترل میزان حریق است که می‌بایست توسط سازمان آتش‌نشانی و امداد و نجات مهار شود. این موضوع در طراحی اندازه آتش توصیه شده برای پارکینگهای خودرو (دارای اسپرینکلر و یا بدون آن) در نظر گرفته شده است.
توجه: در سال 2006 ، هیئت دولت (DCLG) به گروه تحقیقاتی (BRE) ماموریت داد تا یک پروژه سه ساله در رابطه با میزان گسترش حریق در پارکینگها را انجام دهد. در این پروژه 11 سری تست حریق شامل دو خودرو در یک سیستم طبقات، صورت گرفت. این داده ها برای اعتبار سنجی طراحی حالت پایدار حریق ذکر شده در این سند، مورد استفاده قرار گرفته است. در شرایطی که طراحی حریق وابسته به زمان مورد استفاده قرار می گیرد ، به داده های موجود در گزارش، می تواند ارجاع داده شود.
در صورت بروز آتشسوزی ، سیستم‌های تهویه پارکینگ می‌توانند برای تحقق یکی از اهداف زیر (یا بیشتر) طراحی شوند:
الف) کمک به آتش‌نشانان برای خروج و مدیریت دود از پارکینگ در حین آتشسوزی و پس از آن.
ب) ایجاد مکانی عاری از دود برای دسترسی آتش نشانان به محل آتش.
ج) محافظت از راههای فرار از پارکینگ.
در زمان انتشار این سند، طبق مصوبات انگلستان، کنترل دود جهت فراهم کردن راه دسترسی نسبتاً عاری از دود یا محافظت از راههای فرار در پارکینگها، الزامی نیست. با این وجود، ممکن است در برخی موارد سیستم تهویه ای طراحی شود که به هر دو کمک می‌کند. سیستم های تهویه اگزاست دود و حرارت ( SHEVS ) یا سیستم تهویه جت فن ممکن است مناسب باشد.
بر اساس هدف مورد نظر، سیستم مورد نیاز متفاوت خواهد بود. همه انواع سیستم‌های تهویه برای تحقق تمام اهداف مناسب نیستند. در ادامه، توصیه‌ها و معیارهایی برای طراحی سیستمها برای هر سه هدف ارائه شده است.
الف) کمک به آتش نشانان برای خروج دود از پارکینگ در حین آتشسوزی و پس از آن
سیستم‌های پاکسازی و مدیریت دود با تهویه محیط به آتش نشانها کمک می‌کنند تا دود را پس از آنکه آتش خاموش شده است سریعتر تخلیه کنند. تهویه مذکور همچنین ممکن است به کاهش تراکم دود و درجه حرارت در زمان آتش سوزی کمک کند. این سیستمها به طور خاص برای عاری از دود نگه داشتن همه قسمتهای پارکینگ، محدود کردن چگالی دود یا اندازه دما تا حد مجاز و یا کمک به راههای فرار در نظر گرفته نشده‌اند.
برخی از سیستم‌های پاکسازی دود اگر خیلی زود شروع به کار کنند، ممکن است شرایط را برای فرار بدتر کنند، زیرا موجب گردش دود در محیط و پایین آمدن لایه دود میشوند. به همین دلیل، ممکن است ترجیح داده شود که عملیات بعد از فعالسازی خودکار به تعویق بیافتد و یا فقط به صورت دستی و با سوئیچ مخصوص سرویس آتش نشان فعال گردد.
ب) تأمین مکانی نسبتاً عاری از دود برای دسترسی آتش نشانان به محل آتش
یک مسیر دسترسی نسبتاً پاک و بدون دود به طور خاص جهت کمک به آتش نشانان برای انجام عملیات آتش‌نشانی ارائه گردیده است. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که در پاسخ به سیستم اعلان حریق مناسب، به صورت اتوماتیک عمل کند و یک مسیر دسترسی نسبتاً پاک و بدون دود را برای آتش‌نشانان به منظور رسیدن به نقطه‌ای نزدیک به محل آتش فراهم نماید. به طور عمده این سیستمها به روش‌های زیر به اطفاء حریق کمک می‌کنند:
1) شناسایی منشأ آتش سوزی در نقطه‌ای خاص در پارکینگ جهت شناسایی راحتتر توسط آتش نشانان.
2) انتقال (هدایت) دود و حرارت از محل ( منشأ آتشسوزی) به سمت یک نقطه یا نقاط خاص برای خروج.
3) ایجاد یک ناحیه نسبتاً عاری از دود برای نزدیک شدن به آتش. این امر به آتش‌نشانان این امکان را میدهد تا اشخاص و تجهیزات را در شرایط مطلوبتری جمعآوری کنند و عملیات اطفاء حریق سریعتر، ایمنتر و موثرتر انجام شود.
به دلیل مورد شماره 3، بسیار مهم است که در مرحله طراحی، موقعیت کلیه نقاط دسترسی آتش‌نشانان در پارکینگ در نظر گرفته شود. دود و حرارت نباید به سمت تنها مسیر دسترسی که در اختیار آتش‌نشانان بمنظور اطفاء حریق است ، هدایت شود.
در پارکینگهای بزرگ یا پیچیده که در آنها از جت‌فن استفاده شده است، ممکن است چندین نقطه تخلیه وجود داشته باشد. با توجه به محل آتشسوزی، این سیستمها می‌توانند به گونه‌ای تنظیم شوند که دود را در یک یا چند جهت حرکت دهند . همچنین می‌بایست اطمینان حاصل گردد که امکان دسترسی آتش‌نشانان به محلی مناسب برای مقابله با مدیریت دود و سناریوهای مختلف حریق وجود دارد.
علاوه بر این، سیستم‌های کنترل و مدیریت دود و حرارت از این نوع که به درستی طراحی شدهاند، می‌توانند با رقیق و خنک کردن دود و جلوگیری از ایجاد دمای بالا برای آتش‌نشانان مفید باشند. در نتیجه، می‌توان آنها را به عنوان بخشی از یک راه‌حل مهندسی حریق برای جبران کمبود سایر اقدامات حفاظتی در برابر آتش مثل اسپرینکلر به کار برد. یک موضوع خیلی مهم این است که طراحی هیچ سیستم کنترل دود و حرارتی، در حالت نصب شده، نباید سطح ایمنی را برای ساکنین و آتش نشانان کاهش دهد و باید مبنایی برای سنجش پارکینگهای روی زمین دارای تهویه طبیعی متقاطع با مکانهای باز دائمی باشد.
ج) محافظت از راههای فرار از پارکینگ
در مواردی که سیستم‌های کنترل دود و حرارت در پارکینگهای خودرو برای اهداف دیگری غیر از محافظت از راههای فرار نصب گردند، دود ایجاد شده نباید فرار اضطراری ساکنین از محل را به خطر بیاندازد. اگر این احتمال وجود دارد که عملکرد خودکار سیستم کنترل دود و حرارت می‌تواند مانع از فرار افراد شود، بهتر است که یک سیستم دیگر جایگزین شود و یا قبل از فعالسازی کامل سیستم از یک دوره تأخیر مناسب (در شروع عملکرد سیستم کنترل دود) استفاده گردد.
توصیه‌های مرتبط با تهویه دود در پارکینگهای خوردو در سند مصوب B مقررات ساختمان (انگلیس و ولز) [4] ، کتابچه فنی E مقررات ساختمان (ایرلند شمالی) [5] و کتاب‌های فنی استانداردهای ساختمانی اسکاتلندی [6] بیان شده است. این دستورالعمل ها استفاده از سیستم ها را فقط برای هدف (الف)، یعنی خروج دود، توصیه می‌كنند. بنابراین، سیستم‌های مورد نیاز برای تحقق اهداف (ب) و (ج) معمولاً یا به عنوان ( بخشی از ) راه‌حل مهندسی آتش و یا به عنوان یک ویژگی جبران کننده برای سایر اقدامات ضد حریق که ممکن است کاملاً مطابق با آن توصیه ها نباشند، ارائه می‌گردند.
انواع تهویه‌های زیر می‌توانند به عنوان گزینه‌های جایگزین در نظر گرفته شوند و توصیه‌هایی در مورد مبنای طراحی طبق استاندارد انگلیسی برای هر کدام داده شده است.
- تهویه طبیعی؛ (رجوع به بند 7)
- تهویه مکانیکی کانالی؛ (رجوع به بند 8)
- تهویه ضربه‌ای (جت فن‌ها ( جوع به بندهای 9،10 و 11)
- سیستم تهویه و اگزاست دود و حرارت (SHEVS) (رجوع به بند 12)
سایر ملاحظات مدیریت دود:
هر سیستم تهویه برای عملکرد صحیح، نیازمند منبع تغذیه مناسب و کنترل کننده‌ها است، مگر اینکه سیستم به طور دائم باز باشد. سیستم‌های تهویه به طور معمول با سایر سرویس‌های ساختمانی و سیستم‌های ضدحریق چه براساس طراحی و چه به عنوان یکی از نتایج فرعی عملکردشان، در تعامل هستند.
در برخی از پارکینگها، به ویژه پارکینگهای زیرزمینی در ساختمان‌های مسکونی، مکان‌هایی برای انبار وجود دارد که به طور مستقیم از پارکینگ قابل دسترس هستند. این انبارها توسط ساکنین ساختمان برای ذخیره دارایی‌های شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بنابراین حاوی موادی هستند که برای طراح از قبل شناخته شده نیست، زیرا هیچ کنترلی بر روی چنین مناطق خصوصی ندارد.
